Als je op je gezondheid wilt letten of wilt afvallen dan zijn we gewend om op de inname van vet te letten. Vet, daar word je dik van. Vet is ongezond.

Toch is dat niet helemaal waar. Van vet word je niet persé dik. En vet is niet altijd slecht. Integendeel zelfs. Sommige vetten zijn heel goed voor je. Maar je hebt goede en slechte vetten. Hoe zit dat en waar moet je op letten?

Ons lichaam kan niet zonder vet

We hebben vet nodig. Om ons warm te houden, voor de opname van vitamines en mineralen en om onze organen te beschermen. Ook zijn vetten belangrijk voor onze hersenen. Hoogwaardige vetten kunnen ons metabolisme stabiliseren, de hormoonspiegels in balans houden, onze huid, haar en nagels voeden en zorgt ervoor dat ons lichaam soepel functioneert. 

Goede en slechte vetten

Je hebt verzadigde en onverzadigde vetten. Verzadigde vetten zitten in zuivel, vlees, roomboter en gebak. Onverzadigde vetten komen veelal uit planten. Denk aan avocado’s. olijven en noten. Maar ook in vette vis en eieren zitten onverzadigde vetten.

Lang is gedacht: verzadigde vetten = slecht. Onverzadigde vetten = goed. Daar zit een nuance in. Verzadigde vetten zijn niet allemaal slecht voor je. Het zijn de transvetten die uit de fabriek komen die je moet vermijden. Het is dit bewerkte industriële vet dat voor veel gezondheidsklachten kan zorgen. Ofwel: de margarines uit een kuipje, vette worsten, koekjes, gebak en chocoladerepen (tenzij hele pure chocolade). Helaas hebben de Unilevers en Nestlé’s van deze wereld met hun gigantische reclamebudgetten ons doen geloven dat hun producten goed voor je zijn. Zeker door de toevoegingen ‘vitamine ABCD…’ denken we dat we er goed aan doen om dit te eten. Maar helaas… in de kuipjes halvarine en margarine zijn veel oliën toegevoegd die niet goed voor je zijn. 

Roomboter en kokosolie zijn ook verzadigde vetten maar die zijn goed voor je.  Roomboter bijvoorbeeld bevat veel boterzuur en dat bevordert een goede darmflora. Kokosolie bevat MCT. MCT is een zogenaamde middellange keten vetzuur. Dit is gemakkelijk te verteren en wordt in ons lichaam gebruikt voor o.a. de energievoorziening voor onze cellen. Onze lever maakt hier ketonen van. Die op hun beurt zijn weer essentieel voor de werking van onze hersenen. Genoeg biologieles. Belangrijke take-away is dat roomboter en kokosolie goede vetten zijn die je moet opnemen in je dieet wil je gezond en gelukkig 100 worden. Maarrrrr zoals met alles: gebruik het met mate! Daarnaast is het goed om zeker in de winter een vitamine D supplement te gebruiken. Deze vitamine wordt aan margarine toegevoegd en zit niet in roomboter of kokosolie. 

Wat je dus moet vermijden

Skip de transvetten uit je eten en vervang dit door gezonde alternatieven. 
Met als stelregel: is het in de fabriek gemaakt, dan is de vraag of het goed voor je is. Geen worsten, geen margarine. Deze vetten kunnen het cardiovasculaire systeem en het immuunsysteem in gevaar brengen en bijdragen aan gedragsproblemen. Ze kunnen ook leiden tot gewichtstoename, huiduitslag, hoge bloeddruk en leverproblemen. 

Welke gezonde vetten kan ik verder nog eten

De onverzadigde vetten komen veelal voor in planten en zijn heel belangrijk voor je gezondheid. Ze leveren een belangrijke bijdrage aan de opbouw van je cellen en je weerstand. 

Avocado’s, olijven en kokosnoten zijn bijvoorbeeld geweldige bronnen van gezonde vetten. Dat geldt ook voor wilde zalm, vette vis zoals onze Hollandse haring en omega-3 rijke biologische eieren.
Gezonde vetten vind je ook in noten en zaden, en hun boters zoals amandelboter of tahin. Ook plantaardige oliën zijn een uitstekende bron van gezonde onverzadigde vetten. Ga wel voor biologische oliën van de hoogste kwaliteit. Woorden om naar te zoeken: organisch, eerst persing, koud geperst, extra vierge en ongeraffineerd. Vermijd geraffineerd en geëxtraheerd met oplosmiddel. Extra tip: koop geen producten in plastic flessen maar alleen in glas. Dit omdat in plastic verpakkingen weekmakers zitten en die kunnen je hormoonhuishouding behoorlijk verstoren. 

Welke vetten kun je wanneer gebruiken

Het voordeel van verzadigde vetten is dat je die goed kunt verhitten. Roomboter, ghee (geklaarde boter) en kokosolie zijn dan ook prima om op hoge temperaturen mee te koken. Zoals roerbakken en bakken. Olijfolie is minder geschikt om te gebruiken op hoge temperaturen. 
Gebruik biologische extra vierge olijfolie bij het roerbakken van voedsel.
Oliën zoals lijnzaad, sesam, geroosterde sesam, walnoot en pompoenpitten kunnen het beste onverwarmd worden gebruikt in sauzen of dressings.