10 minuten
Heb je het opeens warm, daarna koud en voel je je zweterig terwijl je niet ziek bent? Als je een vrouw bent boven de 40 dan heb je grote kans dat je een opvlieger hebt. Opvliegers in de overgang zijn een veel voorkomend probleem. Wat zijn de symptomen van opvliegers en hun je opvliegers voorkomen?
Opvliegers symptomen
Soms komen opvliegers uit het niets. Je bent met iets bezig en opeens, zonder enige waarschuwing voelt het alsof je van binnenuit in brand staat. Je huid wordt klam van het zweet en je wilt onmiddellijk je kleren uittrekken om maar van dat nare gevoel af te komen. Dit zijn typisch opvliegers symptomen.
Het is een deel van de menopauze dat we het liefste willen negeren, maar het gaat maar niet weg. Opvliegers in de overgang: ze horen er helaas vaak bij. Gênant en ongemakkelijk en helaas iets wat jaren kan duren.
Meer dan 80% van de vrouwen krijgt op een bepaald moment in de perimenopauze of menopauze last van opvliegers. Grote kans dat je er al eens mee te maken hebt gehad.
Je kunt soms tien jaar of langer hier last van hebben.
Praten over opvliegers kan ongemakkelijk zijn. Maar als je begrijpt wat opvliegers zijn- en wat ze niet zijn – kun je opvliegers voorkomen.

Wat is een opvlieger precies?
Opvliegers zijn intense warmte-uitbarstingen die overdag of ‘s nachts kunnen optreden. Ze beginnen meestal geleidelijk en worden na verloop van tijd heviger.
Het meest voorkomende teken is een plotseling gevoel van warmte in het gezicht en op de borst. Veelal gaat dit gepaard met zweten en rillingen dat een paar seconden aanhoudt.
Andere opvliegers symptomen kunnen zijn:
- Prikkelbaarheid
- Misselijkheid
- Vermoeidheid
- Hoofdpijn en licht gevoel in het hoofd
- Rusteloosheid en gevoelens van angst-nervositeit.
Krijg je een opvlieger, dan stijgt je lichaamstemperatuur snel. De temperatuur kan oplopen tot 39 graden Celsius en daalt daarna net zo snel weer. Soms wordt deze eerste flits gevolgd door nog een flits, en nog een en nog een daarna.
Dit intense gevoel van hitte begint op het bovenlichaam of het hoofd. Het verspreidt zich daarna over het hele lichaam. Je gaat vervolgens zweten, je krijgt rillingen en je hartslag gaat sneller. Daarna krijg je het veelal koud.
Een opvlieger duurt meestal 30 seconden tot 5 minuten. De tijd tussen de opvliegers kan variëren van een paar uur tot een paar dagen tot een week of langer. Sommige vrouwen hebben maar één opvlieger per dag. Andere vrouwen hebben ze meerdere keren per dag gedurende meerdere dagen achter elkaar.
Hoewel opvliegers niet gevaarlijk zijn, kunnen ze erg frustrerend en zelfs een beetje beangstigend.
Wat veroorzaakt een opvlieger?
De oorzaak van opvliegers bij vrouwen vanaf hun 40e is meestal door hormonale veranderingen. Vaak komt dit als de niveaus van oestrogeen plotseling op en neer gaan.
Een daling van de oestrogeenspiegel zorgt ervoor dat het lichaam meer noradrenaline (een hormoon dat ervoor zorgt dat het lichaam warmer wordt) en serotonine (een hormoon dat ervoor zorgt dat u zich gelukkiger voelt) vrijgeeft.
Wanneer je hormoonspiegels sterk dalen, heeft je lichaam zijn interne temperatuur niet langer onder controle. En dat veroorzaakt de opvlieger. Het ene moment heb je het koud, het volgende moment sta je praktisch in brand.
Een andere oorzaak is door medicijngebruik. Medicijnen kunnen opvliegers veroorzaken of verergeren als ze optreden. De meest voorkomende medicijnen die in verband worden gebracht met opvliegers zijn antidepressiva, bloedverdunners en sommige soorten hartmedicijnen.
Niemand houdt van opvliegers. Maar, zoals met alles, kennis is de sleutel.
Opvliegers voorkomen
En de eerste stap in de strijd tegen die vervelende temperatuurpieken is begrijpen wat er precies gebeurt als ze toeslaan. Als je begrijpt wat er met je lichaam gebeurt, kan het je helpen opvliegers te voorkomen.
Wat gebeurt er precies tijdens een opvlieger?
Ons lichaam is geprogrammeerd om onze interne temperatuur of “kerntemperatuur” binnen een bepaald bereik te houden – dat is de thermostaat van het lichaam. De kerntemperatuur wordt op een comfortabele gemiddelde lichaamstemperatuur gehouden van ca. 37ºC is.
Opvliegers ontstaan wanneer de thermostaat van het lichaam uit balans is.
Dit is wat er gebeurt: Als je hersenen merken dat de temperatuur stijgt, zeggen ze je zweetklieren dat ze extra moeten zweten.
Als je lichaam warmer aanvoelt dan normaal, ga je blozen, wordt je gezicht rood en ga je zweten. Als je het warm krijgt, wordt je huid rood omdat de bloedvaten wijder worden, zodat je lichaam meer warmte via de huid kan afvoeren.
Je gaat zweten. Dat is een reactie van ons lichaam om af te koelen.
Wanneer je zweet, wordt overtollige warmte aan je lichaam onttrokken, waardoor je koel blijft.
Je lichaamstemperatuur daalt lichtjes terwijl je hartslag versnelt.
Het lichaam probeert te voorkomen dat onze temperatuur onder een bepaald punt zakt. De ideale temperatuur is rond 37 graden celsius. Zak je daaronder, dan ga je rillen en trillen om de warmte in je systeem te houden.
Deze onaangename symptomen verdwijnen meestal wanneer je lichaam weer is afgekoeld tot de normale temperatuur.
Hoe opvliegers je leven beïnvloeden
Helaas treden opvliegers vaak op als je ze het minst verwacht. Heel vervelend natuurlijk als je tijdens een vergadering en je begint te blozen. Je wordt rood in je hele gezicht en je begint te zweten. Je hart bonst, je handen worden nat. Het liefste wil je al je kleren uittrekken. Je ademhaling wordt snel en oppervlakkig. Probeer dan maar eens rustig te blijven en je te blijven concentreren.
Opvliegers kun je ook krijgen als je slaapt. Je wordt wakker en kunt moeilijk weer slapen. Sommige vrouwen zweten zo erg dat ze hun bed moeten verschonen. Je staat ’s morgens moe op en je ziet een zware dag voor je liggen.
Hoe blijf je koel als een opvlieger toeslaat
Het is een feit: voor veel vrouwen kan de menopauze onaangename symptomen met zich meebrengen, zoals opvliegers.
En we weten allemaal dat het moeilijk kan zijn om het hoofd koel te houden als je een opvlieger heeft.
Opvliegers zijn ongemakkelijk en vervelend. Gelukkig is er ook veel aan te doen. Hoe kun je opvliegers voorkomen.
Opvliegers kunnen door een aantal dingen worden uitgelokt. Probeer helder te krijgen wat jouw triggers zijn. Houd het bij in je agenda en probeer een patroon te ontdekken.
Kijk wat jou helpt om opvliegers te voorkomen
- Emotionele stress. Kantoorpolitiek, deadlines, slechte klanten, ontevreden werknemers; de lijst gaat maar door. Stress laat je zweten. En je kunt er niet omheen. Je hebt er niet altijd controle over, maar je kunt er wel mee leren omgaan. Emotionele stress kan zelfs milde opvliegers uitlokken, dus het is belangrijk om stappen te ondernemen om stress in je leven te verminderen. Neem de tijd voor jezelf en zoek manieren om je te helpen ontspannen. Yoga en meditatie zijn bij uitstek geschikt om je hormonen te reguleren en opvliegers te verminderen.
- Pikant eten. Vermijd pittig eten omdat het ook capsaïcine bevat. Dit kan de zenuwen activeren waardoor je lichaam warmer aanvoelt en gaat zweten om het weer af te koelen.
- Roken, veel cafeïne en alcohol
Vermijd cafeïne na de middag en maak het drinken van alcohol tot een uitzondering. Deze stoffen maken de bloedvaten gevoeliger voor stresshormonen zoals cortisol. Cortisol is een stresshormoon wat niet bevorderend is voor opvliegers. Roken, te veel cafeïne en alcohol kan je ook uitdrogen en uitdroging wordt bij sommige vrouwen in verband gebracht met opvliegers. Uit onderzoek is gebleken dat vrouwen die ooit sigaretten hadden gerookt, 1,6 keer meer kans hadden op opvliegers in vergelijking met vrouwen die nooit sigaretten hadden gerookt. - Zorg voor een gezond gewicht en doe regelmatig aan lichaamsbeweging. Lichamelijke activiteit is een van de beste manieren om met opvliegers om te gaan. Lichaamsbeweging verbetert de bloedsomloop en het helpt het lichaam af te koelen waardoor het zijn kerntemperatuur vast kan houden.
Onderzoek heeft aangetoond dat vrouwen die regelmatig sporten minder last hebben van opvliegers dan hun tegenhangers die op de bank hangen.
Lichaamsbeweging helpt ook om endorfine vrij te maken. Endorfine is een feel-good hormoon met een kalmerend effect. - Blijf gehydrateerd. Zorg dat je de hele dag goed gehydrateerd bent. Hierdoor help je ook de kerntemperatuur van je lichaam te verlagen.
- Eet goed. Eet veel groenten en fruit met ijzer, calcium, magnesium, B-vitamines en vitamine C. Die helpen je om opvliegers te verminderen. Groenten en fruit bevatten ook water, wat je helpt gehydrateerd te blijven.
- Het is aangetoond dat het eten van voedingsmiddelen met veel vezels helpt bij opvliegers, omdat het de bloedsuikerspiegel stabiel houdt tussen de maaltijden door. Daardoor heb je geen last van die vervelende trek in suikerhoudende snacks tussen de maaltijden door. Want een wisselende bloedsuikerspiegel lokt ook opvliegers uit.
- Eet een fyto-oestrogeenrijk dieet: Dit stofje bootst het effect van oestrogeen na. Fyto-oestrogenen komen veel voor in: sojabonen, kikkererwten, linzen, lijnzaad, granen, bonen, fruit en (groene) groenten. Kies zoveel mogelijk biologisch omdat bestrijdingsmiddelen ook onze hormoonbalans verstoort. Week zaden, granen en peulvruchten om ze gemakkelijker verteerbaar te maken.
- Zorg voor voldoende slaap. Slaap helpt bij het reguleren van hormonen. Onderzoek toont aan dat vrouwen die te weinig slapen het risico lopen op opvliegers en andere symptomen van de menopauze, zoals stemmingswisselingen en angstaanvallen.
Optimaliseer je slaap met een goede nachtroutine. Drink voor het slapen gaan een kruidenthee met bijvoorbeeld citroenmelisse, kamille en passiebloem. - Gebruik voedingssupplementen. Veel vrouwen vinden verlichting van opvliegers door het nemen van supplementen zoals calcium, magnesium, of zink. Het handhaven van voldoende hoeveelheden van deze voedingsstoffen plus vitamine C, D, B12, gecombineerd met adaptogenen zoals Ashwagandha en ginseng kan helpen opvliegers op natuurlijke wijze onder controle te houden. Supplementen zijn nooit een vervanger van gezonde voeding.
- Probeer je omgeving koel te houden. Vooral de zomermaanden kunnen een uitdaging zijn. Houd je slaapkamer koel en kies overdag voor een ventilator. Heb je vaak ‘s nachts last hebt van opvliegers, neem dan een douche voor het slapen gaan. Een cold pack onder je kussen kan je ook helpen om af te koelen.
- Kleed je in laagjes. Krijg je dan een zweetaanval, dan kun je snel een laagje uittrekken. Kies voor losse, ademende kleding van natuurlijke stoffen als katoen en linnen. Dat helpt om koeler te blijven.
Samenvattend
Veranderingen in onze hormoonhuishouding kunnen zorgen voor veel veranderingen in ons lichaam. Opvliegers in de overgang is een van de meest voorkomende symptomen.
Miljoenen vrouwen hebben er last van. Een opvlieger kan plotseling en zonder waarschuwing beginnen, met intens zweten en een brandend gevoel tot gevolg.
Opvliegers kunnen erg verontrustend zijn. Het kan je slaap onderbreken, je energieniveau verlagen en stemmingswisselingen veroorzaken. En dat leidt weer tot gewichtstoename en depressie.
Er is gelukkig veel dat je kunt doen om opvliegers te voorkomen.
Weten wat ze veroorzaakt, waardoor ze optreden en wat je kunt doen om ze te voorkomen, is de eerste stap om ervoor te zorgen dat je zo min mogelijk last hebt van dit ongemak.